BİNEK OTOMOBİL ALDIĞINIZDA NE KADARLIK KISMINI GİDER YAZABİLİRSİNİZ?
4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (II) sayılı listede yer alan bazı malların özel tüketim vergisi oranlarına esas özel tüketim vergisi matrahlarının yeniden tespiti hakkındaki 4373 sayılı Cumhurbaşkanı kararı 13.08.2021 tarihli Resmi Gazete yayınlandı.
Karar İle; 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (II) sayılı listedeki 87.03 G.T.İ.P. numaralı mallardan Diğerleri" satırı altında yer alan bazı malların özel tüketim vergisi oranlarına esas özel tüketim vergisi matrahları 13.08.2021 itibari ile uygulanmak üzere aşağıdaki şekilde yeniden tespit edilmiştir.
| Mal İsmi |
Vergi Oranı
(%) |
- Diğerleri
— Motor silindir hacmi 1600 cm3'ü geçmeyenler
— Özel tüketim vergisi matrahı 92.000 TL’yi aşmayanlar |
45 |
| — Özel tüketim vergisi matrahı 92.000 TL’yi aşıp, 150.000 TL'yi aşmayanlar |
50 |
| — Diğerleri |
80 |
— Motor silindir hacmi 1600 cm3'ü geçen fakat 2000 cm3'ü geçmeyenler
— Elektrik motoru da olanlardan elektrik motor gücü 50 kW'ı geçip motor silindir hacmi 1800 cm3'ü geçmeyenler
-— Özel tüketim vergisi matrahı 114.000 TL'yi aşmayanlar |
45 |
| -— Özel tüketim vergisi matrahı 114.000 TL’yi aşıp, 170.000 TL'yi aşmayanlar |
50 |
| — Diğerleri |
80 |
ÖTV oranlarının düşmesi ve
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Ağustos başında para politikasını yakından ilgilendiren iki önemli mesaj vermiştir.
- "Ağustos sonrası enflasyon düşecek"
- "Sonraki dönemde faizler de düşeceği için enflasyon tekrar yükselmeyecek"
İfade etmiştir.Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu'nun ilk toplantısında faiz indirimi beklentisi piyasalarda yükselmiş ve araç bayilerinde 2022 ye sıraya geçilmeye başlanmıştır.
27 Mayıs 2020 tarihli ve 31337 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 311 Seri Nolu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde Binek araçlara ait giderleştirme ve amortisman gibi uygulamalar hakkında bazı düzenlemeler yapılmıştır.
Binek otomobil Türk gümrük tarife cetveli atıfta bulunarak 87.03 pozisyonundaki binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş olan motorlu taşıtlar olarak tanımlanmıştır.
Bu makalenin konusu faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere binek otomobillere ilişkin giderlerin en fazla % 70'i Gelir ve kurumlar vergisi açısından Safi kazancın tespitinde Gider olarak indirim konusu yapılabilecektir bu kapsamdaki giderler genel olarak taşıtların tamir, bakım, yakıt,otopark,yol geçiş, Sigorta ve benzeri ticari giderler olup bu konu makalemizin konusunu oluşturmamaktadır.
A-Binek otomobilin kullanılmamış olarak alınması KDV ÖTV'nin doğrudan gider kaydedilmesi durumunda
2021 yılında doğrudan gider kaydedilen vergilerin 150.000 TL'si gider yazılabilecektir.
Bu durumda binek otomobilin maliyet bedelinin en fazla 170.000 TL üzerinden ayrılan amortisman kazançtan indirilebilecektir.
Örnek-1:
Inşaat işiyle iştigal eden kurumlar vergisi mükellefi x Limited Şirketi 1 Ağustos 2021 tarihinde vergisiz fiyatı 250.000-TL olan 1 adet binek otomobil satın almıştır söz konusu araç için mükellef tarafından ödenen özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi tutarı toplamı 310.000 TL olup mükellef tarafından binek otomobilin iktisabı için ödenen vergiler Safi kazancın tespiti tercihen doğrudan Gider olarak dikkate alınmıştır.
Buna göre 2021 yılı için en fazla 170 bin TL'ye isabet eden kısım için ayrılan amortisman kurum kazancının tespitinde Gider olarak dikkate alınabilecektir binek otomobillerde amortisman hesaplamasında kıst dönem uygulanmaktadır binek otomobilin satın alındığı tarihinden itibaren dönem sonuna kadar geçen süre üzerinden amortisman hesaplanır.
Bu sebeple 2021 yılına ait amortisman hesaplaması 170.000 TL * 0,20 dir. mükellef kurum tarafından iktisap edilen binek otomobil için ödenen ve tercihen Gider olarak dikkate alınan özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi tutarı toplam olan 310.000 TL nin 2021 yılı için azami 150.000 TL'si Safi kazancın tespitinde Gider olarak dikkate alınabilecek söz konusu tutarı Aşan Kanunen kabul edilmeyen Gider olarak mükellef kurumun 2021 hesap dönemi kurum kazancına ilave edilecektir.
KDV + ÖTV Gider Yazılması Durumunda
Ödenen KDV ve ÖTV Tutarı 310.000-TL
2021 Yılı Gider olarak Dikkate Alınacak Tutar 150.000-TL
Kanunen Kabul Edilmeyen Gider 160.000-TL
KDV ÖTV Hariç Bedele Uygulanacak Tutar
Aracın vergisiz Tutarı 250.000-TL
2021 Yılı Amortisman Yönünden Gider olarak Dikkate Alınacak Tutar 170.000-TL
Kanunen Kabul Edilmeyen Gider 80.000-TL
B-Binek otomobilin kullanılmamış olarak alınması ve KDV ÖTV'nin Maliyete Eklediği durumda
KDV ve ÖTV tutarını tercihen maliyet bedeline eklendiği hallerde amortismana tâbi tutarı 2021 yılı için 320.000 TL'yi aşan binek otomobillerin her birine ilişkin amortismanın en fazla bu tutara isabet eden kısmı gelir veya Kurumlar Vergisi açısından Safi kazancın tespitinde Gider olarak dikkate alınabilecektir.
ÖTV + KDV + Araç Bedelinin Maliyete Alınması Durumunda
Örnek-2:Mermer alımı satımı işiyle ile iştigal eden x Limited Şirketi işletmesinde kullanmak üzere 15 Ocak 2021 tarihinde 1 adet binek otomobil satın almıştır otomobilin katma değer vergisi ve özel tüketim vergisi dahil alış bedeli 680.000 TL olup mükellef tarafından binek otomobilin iktisabı esnasında ödenen vergiler tercihen binek otomobilin maliyetine dahil edilmiştir iptal edilmiştir.X Limited Şirketi tarafından 2021 yılında iktisap edilen binek otomobil için en fazla 320.000 TL'ye isabet eden kısım için ayrılan amortisman Safi kazancın tespitinde Gider olarak dikkate alınabilecektir.
KDV ve ÖTV Tutarı 350.000 TL
Aracın vergisiz Fiyatı 330.000 TL
Toplam 680.000 TL
2021 Yılı Amortisman Yönünden Gider olarak Dikkate Alınacak Tutar 320.000-TL
Amortismanı Kanunen Kabul Edilmeyen Gider 360.000-TL
C-Binek otomobilin ikinci el olarak alınması KDV ‘in Gider kaydedilmesi durumunda
Binek otomobilin 2. el olarak alınması durumunda alınan otomobilin faturasında KDV tutarı 2021 yılı için KDV ve ÖTVnin gider yazılması durumunda gider kısıtlaması tutarı olan 150.000 TL nin altında ise bu KDV tutarını Gider olarak yazabilecektir.150.000 TL nin üzerinde ise üstündeki tutar Kanunen kabul edilmeyen Gider olarak dikkate alınacaktır.
Örnek-3:Mobilya imalatı işiyle uğraşan Y Anonim Şirketi 1 Ağustos 2021 tarihinde bir şirketten 180.000 + 1.800 (1 KDV) ile bir binek otomobil satın almıştır.
KDV tutarı olan 1.800 TL'yi Gider olarak yazma tercihinde bulunmuştur.
KDV ve ÖTV Tutarı 1.800 TL
Aracın vergisiz Fiyatı 180.000 TL
Toplam 181.200 TL
2021 Yılı Amortisman Yönünden Gider olarak Dikkate Alınacak Tutar 170.000-TL
Amortismanı Kanunen Kabul Edilmeyen Gider 10.000-TL
D-Binek otomobilin ikinci el olarak alınması KDV ‘in Maliyete ilave edilmesi durumunda
KDV tutarını tercihen maliyet bedeline eklendiği hallerde amortismana tâbi tutarı 2021 yılı için 320.000 TL'yi aşan binek otomobillerin her birine ilişkin amortismanın en fazla bu tutara isabet eden kısmı gelir veya Kurumlar Vergisi açısından Safi kazancın tespitinde Gider olarak dikkate alınabilecektir.
Örnek-4:Kalıp imalatıyla uğraşan T Anonim Şirketi 01.07.2021 tarihinde bir şirketten 400.000 + 4.000 (1 KDV) ile bir binek otomobil satın almıştır.
KDV tutarı olan 4.000 TL'yi Maliyete ilave etme tercihinde bulunmuştur.
KDV Tutarı 4.000 TL
Aracın vergisiz Fiyatı 400.000 TL
Toplam 404.000 TL
2021 Yılı Amortisman Yönünden Gider olarak Dikkate Alınacak Tutar 320.000-TL
Amortismanı Kanunen Kabul Edilmeyen Gider 84.000-TL
E-Binek otomobilin Noter satış sözleşmesiyle vergi mükellefi olmayan bir kişiden satın alınması durumunda
Binek otomobilin Noter satış sözleşmesi ile vergi mükellefi olmayan bir kişiden satın alınması durumunda Satın aldığımız kişiye herhangi bir KDV ödemesi yapılmadığından KDV nin gider yazılması ya da maliyete atılması durumundaki uygulamalardan dikkate alınmayacaktır.Bu durumda 2021 yılı gider yazılabilecek tutaı 320.000 TL'nin altındaki tüm binek araçlar amortisman yoluyla Gider olarak yazılabilecek 320.000 TL üzerindeki tutarlar Kanunen kabul edilmeyen Gider olarak dikkate alınacaktır.
Örnek-5:Otomotiv yedek parça imalatıyla uğraşan M Anonim Şirketi 01.06.2021 tarihinde bir şirketten 400.000 bir binek otomobil satın almıştır.
Aracın Fiyatı 400.000 TL
2021 Yılı Amortisman Yönünden Gider olarak Dikkate Alınacak Tutar 320.000-TL
Amortismanı Kanunen Kabul Edilmeyen Gider 80.000-TL
Dipnotları
311 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği
4373 sayılı Cumhurbaşkanı kararı
Tuncay KİRAZ
Mali Müşavir-İndexdenetim